اصل برائت

اصل برائت از دیدگاه دانشمندان اصول فقه دو قسم است:

برائت عقلی

برائت عقلی، عبارت است از این‌که به حکم عقل؛ مکلّف در مقام عمل هیچ وظیفه‌ای در قبال انجام تکلیف مشکوک، بعد از تحقیق و دست نیافتن به دلیل، ندارد و این برائت بر اساس قاعده عقلی قبح عقاب بلا بیان می‌باشد؛ زیرا به حکم عقل کیفر کردن کسی که بیان و دلیلی به وی در مورد تکلیفی نرسیده باشد، زشت و ناپسند است، پس مکلف مؤاخذه و عقاب نمی‌شود. ۵۹و

برائت شرعی

برائت شرعی؛ یعنی در هر مورد مشکوکی که مکلف اصل حکم واقعی را نداند، شارع مقدّس با قرار دادن حکم ظاهری، تکلیف را از دوش مکلف بر می‌دارد. دانشمندان اصول فقه، برای اثبات برائت شرعی به روایاتی تمسک نموده‌اند. صدر، و

به این اصل اطلاق می‌شود که فرد بی‌گناه است، مگر آنکه جرمش اثبات شود. این اصل یکی از حقوق متهمان در دادگاه‌هاست و بسیاری از کشورها آن را به رسمیت می‌شناسند؛ بنابراین اثبات جرم بر عهده روند بازرسی حقوقی و قضایی (شاکی یا دادستان) است که باید شواهد کافی برای اثبات جرم فراهم آورد و در صورت عدم اثبات جرم، متهمان بری هستند و تبرئه می‌شوند.

قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران اصل برائت را مورد شناسائی قرار داده است.

اصل، برائت است و هیچ‌ کس از نظر قانون مجرم (بزهکار) شناخته نمی‌شود، مگر این که جرم او در دادگاه صالح ثابت گردد.

• بار اثبات (حقوق)
• اعلامیه جهانی حقوق بشر
• حقوق
• تنبیه دسته‌جمعی